Grafmonument Van Spyk in de Nieuwe Kerk van Amsterdam

Jan Carel Josephus van Spyk (Amsterdam, 31 januari 1802 — Antwerpen, 5 februari 1831) was een Nederlands kanonneerbootcommandant tijdens de Belgische opstand die vaderlandse roem verwierf door deze boot te laten exploderen en zo voorkwam dat zijn schip in de handen van de Belgische opstandelingen kwam.

Nederland vond hem daarom een held. Ik kan me herinneren dat dit verhaal ook werd verteld op de Lagere school bij Geschiedenis en ik niet kon begrijpen waarom je dan een held bent. Ik vind het graf vooral interessant vanwege alle symbolische betekenissen op zijn grafmonument.

Op 9 februari 1831, vier dagen na zijn dood, werd het stoffelijk overschot van Jan van Speijk, een romp zonder ledematen en hoofd, gevonden. Na controle in de citadel van Antwerpen (het lichaam zou zijn herkend aan het lintje van de Willemsorde) werd het lichaam vrijgegeven en in een kist met spiritus gestuurd naar Amsterdam.

Van Speijk werd al snel in de Noordelijke Nederlanden als held gezien en ze hadden ook een held nodig in het prille Koninkrijk der Nederlanden. Er werd een rouwperiode van drie dagen afgekondigd en er werd geld ingezameld voor een Nationaal Monument. Koning Willem I bood aan het lichaam bij te laten zetten in de Koninklijke grafkelder in Delft en ook besloot hij dat er altijd een schip bij de Koninklijke Marine zal varen dat Van Speyk zal heten.

Dat monument werd een vuurtoren nl.wikipedia.org/wiki/Vuurtoren_J.C.J._van_Speijk met graftombe. Maar ik ontdekte vandaag in een dun boekje, dat onder het grafmonument in de Nieuwe Kerk ook een graftombe zit. Dus waar de stoffelijke resten van Van Speyk liggen???

Dit praalgraf is gemaakt door Beeldhouwer JF Sigault. Op de sokkel zijn gebeiteld: Twee fakkels met Neptunus kroon en drietand en uit één van de fakkels vlamt een levendig blakend vuur hoog op. Uit de andere fakkel (ter uitdoving omgekeerd), gaat een dikke rook walm uit. In het midden van beide toortsen prijkt een krans van eikenloof (burgerkroon), midden in de krans een ster (de geluksster van Van Speyk). De vlammende toorts stelt de moed voor.

Als tekst staat er:

Jan Carel Josephus
Van Speyk,

Luitenant ter zee,
Ridder der militaire WIllems-Orde
Geboren te Amsterdam den 31 januari 1802

Hij handhaafde op den 5 februari 1831 vóór Antwerpen de eer van 's lands vlag ten koste van zijn leven.

Boven de inscriptie is gebeiteld een scheepsanker met rondom een slingerende slang, die haar staart in de mond houdt, aan de andere kant van de ankerstok een palmtak en aan de andere zijde een tak van immortelle. en het geheel is omvat met een lint aan het kruis der militaire Willems-Orde.

Het anker staat niet alleen voor zeevaart, maar is ook een teken van hoop. Het kruis is een teken van dappere eer (de hoop des Vaderlands werd vervuld) en de Palmtak staat voor het martelaarschap. En de slang verbeeld door het bijten in de staart, dat hij onsterfelijk is door deze daad en dat zal overgaan op het laatste nageslacht (tot in de eeuwigheid).

De drie kransen boven in het monument zijn vlnr: Klimop, Laurier, klimop

klimop = verkleefdheid aan het vaderland (klimop = sterft daar waar men zich hecht)

Laurier = roem / krijgsroem

In de kroonlijst zitten eieren dat zinspeelt op de overvloed en vermenigvuldiging, dat zijn dood het Vaderland moest brengen.

Op beide uiteinde van het Frontispies zijn uitgehouwen antieke palmetten of waterplantbladeren. Dit is een toespeling op het element water, waarop Van Speyk zijn daad heeft voltrokken. In het midden het Wapen van Amsterdam, de stad waar hij geboren werd.

Het gehele monument is van wit gepolijst Italiaans Statuarisch Marmer, ook wel Blac-clair genoemd.

Volgens het boekje uit 1832 ligt zijn stoffelijk overschot in deze Grafkelder.

Bron: Wikipedia en het boekje 'Beschrijving van het marmeren praalgraf ter nagedachtenis van den ridder J.C.J. van Speyk opgerigt in de nieuwe kerk te Amsterdam'- Gebroeders Diederichs. Boekje is van de Koninklijke Bibliotheek.

Taken on: April 3, 2018

Tags:

graf

Jan

Josephus

van

Spyk

tombe

monument

zeeheld

graftombe

Nieuwe

Kerk

Amsterdam

Sigault

Neptunus

kroon

drietand

fakkel

krans

laurier

klimop

eikenloof

ster

toorts

scheepsanker

slang

eieren « less

Sets appears in: • Amsterdam • Begraafplaatsen

Camera: Nikon D5500, f/5.0, 1/60 sec, 42mm (=63mm), ISO 9000 (more info) (hide info)

Camera:	Nikon D5500
Lens:	18.0-55.0 mm f/3.5-5.6
Aperture:	f/5.0
Exposure Time:	0.017 sec (1/60)
Focal Length:	42mm (35mm equivalent: 63mm)
ISO:	9000
Exposure Bias:	0 EV
Flash:	Off, Did not fire
Exposure Program:	Not Defined
Exposure Mode:	Auto
Metering Mode:	Multi-segment
White Balance:	Auto
Gain Control:	High gain up
Color Space:	Uncalibrated
Software:	Adobe Photoshop CS5 Windows
Show full info

Stats: 438 views